CONTAINER HOÀNG THANH PHÁT

Hầu hết các nhà kinh tế toàn cầu đã tin rằng Brexit chính là “con cờ thay đổi cuộc chơi”, cho tới khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra. Donald Trump – người chiến thắng trong cuộc bầu cử cam kết sẽ đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông vận tải trong nước, đồng thời thương lượng lại các thỏa thuận thương mại quốc tế.

Trong ấn bản tháng 12 của Quarterly Global Macroeconomic Outlook , Nariman Behravesh nhận xét rằng uy lực của Tổng thống Trump có thể dẫn đến khả năng làm đảo lộn trật tự thế giới được thiết lập và thay đổi bất kỳ dự đoán nào trong những ngày này. Ông cũng cho biết kế hoạch kích thích tài chính Tổng thống mới đắc cử Trump có thể sẽ thúc đẩy tăng trưởng ở Mỹ trong tương lai gần, tuy nhiên sự tăng trưởng của châu Âu có thể sẽ ngừng lại trong năm tới vì lý do chính trị xoay quanh các cuộc bầu cử ở Pháp, Đức và Hà Lan.

Đồng thời, tốc độ tăng trưởng ở Anh cũng sẽ chậm lại do những bất ổn kéo dài của Brexit ảnh hưởng đến các kế hoạch đầu tư và việc làm. Khu vực Châu Á-Thái Bình Dương được dự đoán sẽ đóng góp đáng kể cho sự tăng trưởng kinh tế toàn cầu, nhưng tỷ giá giảm mạnh có thể làm tăng áp lực tài chính lên nhiều nền kinh tế trọng điểm.

Ông Behravesh cũng cho biết rủi ro đang tồn tại khắp nơi, bao gồm cả những bất ổn của thị trường tài chính, nợ Trung Quốc tăng lên, các cuộc xung đột ở Trung Đông và châu Phi, vấn đề ngân hàng Eurozone và sự trì trệ tại các nước phát triển.

Các nhà phân tích Giao thông vận tải và Logistics muốn nói với các chủ hàng rằng cước vận tải sẽ ít biến động trong năm tới, nhưng sẽ tăng đều trong tất cả các phương thức vận tải.

Vận tải đường bộ

Vấn đề được đặt ra cho các nhà vận tải đường bộ chính là việc duy trì công suất hoạt động. Theo nhà phân tích vận tải đường bộ John Larkin, nhiều hãng vận tải đã giữ nguyên giá cước cho đến cuối năm 2016, cho thấy rằng họ thà đỗ xe cả ngày chứ không thay đổi cước, vì lý do đó mà vận tải đường bộ được cho là đạt đến gần “Pricing trough”. Ông tin rằng các nhà vận tải đường bộ sẽ rất vui khi năm 2016 đã qua đi.

“Các hãng xe tải đã phải vật lộn với giá cả thị trường và hợp đồng khách hàng, các khách hàng này không có phong thái hợp tác và có các chiêu thức trả giá rất hẹp hòi.” Larkin nói. “Nhu cầu tiêu dùng yếu, hàng tồn kho thì nhiều, hoạt động công nghiệp chậm chạp và đồng đô la Mỹ tăng giá đã góp phần làm giảm giá cước trên thị trường. Các hãng vận tải đã nỗ lực thắt chặt cung cầu và giảm thiểu sử dụng tàu xe bằng cách thu hẹp đội tàu xe của mình.”

Vì vậy, sau thách thức năm 2016, hy vọng rằng sự kết hợp của tăng trưởng kinh tế và thu hẹp quy mô đội tàu xe đang diễn ra sẽ thắt chặt nguồn cung cầu trên toàn ngành công nghiệp, đủ để bắt đầu quá trình khôi phục lại giá cước, bù vào những tổn thất trong thời gian vừa qua.

Giá cước LTL chưa hề có dấu hiệu giảm trong năm 2016, lĩnh vực này không cần nỗ lực nhiều trong việc tăng giá cước như truckload cho mục đích bù lỗ. Tuy nhiên, Larkin hy vọng giá LTL sẽ tăng tốc từ 2% vào năm 2016 lên 3% -4% trong năm 2017.

Vận tải đường sắt

Các tuyến đường sắt hiện đang tìm cách tổ chức lại mạng lưới dịch vụ để hướng tới vận tải đa phương thức. Nhưng do bản chất của ngành công nghiệp, các nhà phân tích vận tải đường sắt cho biết nỗ lực này cần nhiều thời gian.

Trong năm 2016, chiến lược này đã không mang lại kết quả lớn khi giá năng lượng thấp, Frank Harder -Tioga Group cho biết: “Nhờ kỷ luật giá khắt khe và cắt giảm chi phí, đường ray xe lửa đã hoạt động có lợi nhuận khi khối lượng hàng giảm, điều này chưa từng xảy ra trong ngành công nghiệp vận tải đường sắt.”

Frank Harder dự đoán nhu cầu đường sắt trong thương mại quốc tế năm 2017 sẽ giảm nhẹ khi chính quyền Trump thay thế hiệp định thương mại song phương bằng các giao dịch đa phương. Điều này có thể có tác động đáng kể đến các hoạt động kinh doanh nông nghiệp và vận tải đa phương.

Ông còn nói thêm: “Các tuyến đường sắt sẽ tiếp tục theo đuổi hoạt động vận tải của các hãng xe tải, vận tải đa phương khoảng cách ngắn và carload. Sự suy giảm về khối lượng than đá đã trở nên chậm lại cùng với sự tăng giá dầu có thể tạo ra nhiều động lực cho hoạt động chuyên chở dầu bằng tàu hỏa.”

Harder dự báo giá cước đường sắt sẽ gia tăng 1%-2% chưa tính các áp lực kinh tế vĩ mô không lường trước được.

Vận tải biển

Trong khi hầu hết các phương thức vận tải cho thấy sự tăng nhẹ trong giá cước năm 2017, Philip Damas, giám đốc trụ sở tại London của Drewry Supply Chain Advisors cho biết cước vận tải Container trên các tuyến đường biển chính sẽ tăng hơn 10% trong năm 2017 sau khi giảm đến mức thấp nhất trong năm 2016.

Damas cho biết giá cước vận tải giao ngay (Spot freight rates) đã tăng khoảng 40% trên một số tuyến chính xuất phát từ châu Á trong 12 tháng qua. Trên thực tế, các hãng tàu đã ngừng chào mức giá cước thấp. Việc phá sản của Hanjin vào tháng 8/2016 cũng có tác động nhất thời đến giá cước giao ngay.

Theo Damas, 2017 sẽ là năm đầu tiên tăng giá hợp đồng kể từ năm 2010 và đây có thể là một cú sốc đối với các nhà quản lý hoạt động Logistics vì họ đã quá quen với chi phí vận chuyển quốc tế giảm phát qua nhiều năm.

“Một số chủ hàng của chúng tôi đang lo ngại rằng việc “thu hẹp” của ngành công nghiệp vận tải biển – từ top 20 hãng tàu toàn cầu còn 13 – sẽ thay đổi đáng kể sức mạnh mặc cả của các nhà chuyên chở” – Damas nói – “Các chủ hàng cần sử dụng các công cụ mua sắm E-sourcing mới nhất và các công cụ Benchmark để giảm thiểu chi phí vận chuyển đường biển vào năm 2017.”

Với giá cước giao ngay từ châu Á đến Bờ Tây Hoa Kỳ cao hơn nhiều so với giá cước thời điểm này năm ngoái và ít nhất là gấp đôi so với giá hợp đồng, Damas tin rằng giá cước vận tải biển chắc chắn sẽ tăng.

Damas cho biết thêm: “Chúng tôi đã khuyên khách hàng dự trữ sẵn ngân sách cho các khoản tăng cước và phải có các biện pháp để tự bảo vệ mình, chống lại các nguy cơ thất bại hoặc trì trệ do các hãng vận tải yếu kém về tài chính gây ra.”

Vận tải hàng không

Chuck Clowdis, giám đốc quản lý dịch vụ tư vấn giao thông vận tải của IHS Global Insight – lưu ý rằng hoạt động vận chuyển hàng hóa hàng không vào cuối năm ngoái vượt quá mọi sự mong đợi, nhưng không phải không để lại những thách thức đáng lo ngại. Clowdis nói: “Chúng tôi thực sự không biết có nên trông đợi hàng hóa hàng không sẽ tiếp tục tăng trong năm 2017 hay không, cũng không biết có nên trông đợi cước hàng không sẽ tăng mặc cho tính kinh tế mà công suất hàng và nhiên liệu mang lại hay không.”

Một trong số những vấn đề cần xem xét chính là hoạt động đầu tư cải tiến các sân bay nội địa. Với cơ sở hạ tầng tốt hơn, nhà cung cấp dịch vụ có thể thoải mái hơn trong việc tăng cước vận tải.

Clowdis cũng cho biết: “Gần đây có nhiều tin đồn cho rằng nhiều hãng sản xuất và lắp ráp sẽ trở về Mỹ hoạt động. Điều này sẽ có tác động tích cực hay tiêu cực đến khối lượng giá cước hàng hóa hàng không? Câu hỏi này rất khó có thể có được một đáp án rõ ràng ở thời đểm hiện tại. “

Các nhà phân tích của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) dự đoán rằng ngành công nghiệp hàng không toàn cầu sẽ tạo ra lợi nhuận ròng trong năm 2017 lên đến 29.8 tỷ $. Trên dự báo tổng doanh thu 736 tỷ $, lợi nhuận 29.8 tỷ $ chiếm 4.1%. Đây sẽ là năm thứ 3 liên tiếp – năm thứ 3 trong lịch sử ngành công nghiệp này – khi mà các hãng hàng không thu được lợi tức đầu tư (7.9%), cao hơn mức chi phí vốn bình quân (6,9%).

IATA nhìn lại những dự đoán vào năm 2016, lợi nhuận ngành hàng không đạt 35.6 tỷ $ (theo dự đoán là 39.4 tỷ $) do tốc độ tăng trưởng GDP toàn cầu chậm hơn và chi phí của ngành có sự gia tăng. Tuy nhiên đây vẫn sẽ vẫn là lợi nhuận tuyệt đối cao nhất và tỷ suất lợi nhuận ròng cao nhất (5.1%) được tạo ra bởi ngành công nghiệp hàng không.

Alexandre de Juniac, Tổng Giám đốc và là CEO của IATA cho biết: “Các hãng hàng không đang tiếp tục cung cấp những kết quả tốt. Năm nay, chúng tôi kỳ vọng lợi nhuận ròng sẽ đạt 35.6 tỷ $, phần lớn nhờ vào các đơn đặt hàng mới. Mặc dù điều kiện vào năm 2017 sẽ khó khăn hơn với giá dầu tăng cao, chúng tôi đã và đang chứng kiến ngành công nghiệp thu được 29.8 tỷ $.